On Emir;
Hz. Musa'ya Sina Dağı'nda Allah tarafından 2 taş tablet üzerinde verildiğine inanılan ahlaki ve dini kurallardır.
Bunlar, Tevrat Çıkış (Exodus) / Bap 20'de yer almaktadırlar:
1. Karşımda başka ilahların olmayacak.
2. Kendin için, oyma put, yukarda göklerde olanın, yahut aşağıda yerde olanın, yahut yerin altında sularda olanın suretini yapmayacaksın, onlara eğilmeyeceksin ve onlara ibadet etmeyeceksin.
3. Yehova'nın Rabb'in ismini boş yere ağıza almayacaksın.
4. Sebt gününü takdis etmek için onu hatırında tutacaksın. Altı gün işleyeceksin ve bütün işini yapacaksın, fakat yedinci gün Allah'ındır. Sen ve oğlun ve kızın, kölen ve cariyen ve hayvanların ve kapılarında olan garibin hiçbir iş yapmayacaksınız. Çünkü Rab gökleri, yeri ve denizi ve onlarda olan bütün şeyleri altı günde yarattı.
5. Babana ve anana hürmet edeceksin.
6. Katletmeyeceksin.
7. Zina etmeyeceksin.
8. Çalmayacaksın.
9. Komşuna karşı yalan şehadet etmeyeceksin.
10. Komşunun evine tamah etmeyeceksin, komşunun karısına, yahut kölesine, yahut cariyesine, yahut öküzüne, yahut eşeğine, yahut komşunun hiçbir şeyine tamah etmeyeceksin
Semavi ve vahye dayalı dinlerden birisi olan Yahudilik ile ilgili olarak genel ve temel bilgilerin yer aldığı yazımız.
Yahudilik dininin inanç ve ibadet esasları.
MÖ XV. Yüzyılda Allah tarafından Hz. Musa aracılığıyla İsrailoğullarına gönderilen bir din olan Yahudilik, Musevilik olarak da adlandırılır.
Yahudiliğin kutsal kitabının adı Tevrat’tır.
Tevrat; Tora, Neviim ve Ketuvim isimli bölümlerden oluşur.
Tevrat’ın genişçe açıklaması olan Talmut da kutsal olarak kabul edilir.
Museviliğin İnanç Esasları
Tanrı
Musevilerin inancına göre
Tanrı Yehova; birdir, alemlerin Rabbi ve her şeyin yaratıcısı, insanların düşüncelerini bilen, sonsuz güç ve kudret sahibidir.
Peygamberler
Peygamberler İsrailoğullarının iyiliği için çalışmış kimseler olup, söyledikleri sözlerin tamamı doğrudur.
Mesih
Yahudiler, Yehova’nın kurtarıcı Mesih’i bir gün mutlaka göndereceğine inanırlar.
Evrenin Yaratılışı
Tanrı Yehova evreni altı günde yaratmış, yedinci gün olan Cumartesi günü dinlenmiştir.
Cumartesi günü kutsal bir gün olup, o gün çalışma değil ibadet olmalıdır.
İbadet Esasları
Musevilikte günlük ve haftalık ibadetler vardır.
Günlük ibadet sabah, öğle ve akşam, haftalık ibadet ise, cumartesi günü yapılır.
İbadet, sinagog ve havra ismi verilen ibadethanelerde ve haham denilen din adamlarının yönetimlerinde yapılır.
Sinagoglarda kadınlar, erkeklerden ayrı bir bölümde otururlar.
İbadet ederken Kudüs’e dönülür.
Yahudilik, belirli bir ırka, kültüre ve dine mensubiyeti ifade eden kapsamlı bir anlam içermektedir.
Günümüzde Yahudilik,
Ortodoks,
Reformist ve Muhafazakar olmak üzere 3 farklı mezhebe bölünmüştür.
Ahlak Esasları
Museviliğin ahlak anlayışı,
Yehova’nın Hz. Musa’ya Sina Dağı’nda indirdiğine inanılan On Emir’e dayanır.
On Emir şu ilkelerden oluşmaktadır:
1. Seni Mısır diyarından esirlik evinden çıkaran Rabb’in benim.
2. Benden başka Tanrın olmayacak.
3. Yüce Tanrı’nın adını ağzına boş yere almayacaksın.
4. Cumartesi gününü hatırlayıp onu kutsal kılacaksın. Haftanın altı gününde çalışacak, yedincisinde dinleneceksin.
5. Anne ve babana saygı göstereceksin.
6. Öldürmeyeceksin.
7. Çalmayacaksın.
8. Zina yapmayacaksın.
9. Yalan yere şahitlik yapmayacaksın.
10. Sana ait olmayan hiçbir şeye göz dikmeyeceksin.
Ortodoks Yahudilik mezhebine bağlı dindar Yahudiler, cumartesi gününün kutsallığına riayet etmek için o gün hiçbir dünyevi iş yapmazlar. Araba kullanılmaz, elektrikli aletleri çalıştırmaz ve ateş yakmazlar.
Tarih boyunca birçok baskı ve sürgüne maruz kalan Yahudilerin toplamı yaklaşık 25 milyon kadardır. Bunların 5,5 milyonu İsrail’de, 6 milyonu Amerika’da ve geri kalanı ise Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşamaktadır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder