Nutuk Mustafa Kemal Atatürk

• Anasayfa
• Albüm
• Hakkında
• Nutuk
• Photos

 Yazdır

NutukYazar: admin

Yurdumuzun parçalanıp işgal edildiği günlerden başlayarak, Türk tarihinde bir dönüm noktası olan İstiklâl Savaşını, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ve inkılâpların yapılışını anlatan Nutuk, siyasî ve millî tarihimizin birinci elden, pek değerli bir kaynak eseridir.

 Atatürk’ün kendi kaleminden çıkan bu eser, yine Atatürk tarafından, Cumhuriyet Halk Partisinin 15 -20 Ekim 1927 tarihleri arasında Ankara’da toplanan İkinci Kurultayında 36,5 saat süren ve altı günde okunan tarihî bir hitabeye dayandığı için Nutuk adını almıştır.

 Nutuk, inkılâp tarihimizin birinci elden pek değerli bir kaynağıdır, çünki, eserin sahibi, tarihî olayları yalnızca belgelerle inceleyerek objektif gerçeğe ulaşmak isteyen bir tarih yazarı değil, doğrudan doğruya o tarihi yapanın kendisidir. Tarihi yapan ile yazanın aynı şahsiyette birleşmiş olması, Nutuk’u, benzerleri ile karşılaştırılamayacak üstün değerde bir eser durumuna getirmiştir.

 Bu eserde, kendini her şeyi ile milletine adamış olağanüstü yetenekleri ile dehânın en iyi örneğini vermiş büyük bir komutanın, inkılâpçı bir liderin ve ileri görüşlü bir devlet adamının, askerî ve siyasî tespitleri ile, Türkiye Cumhuriyetine şekil veren temel düşünce ve görüşler yer almıştır. Ayrıca, eserde millî değerler sistemine bağlı Cumhuriyet rejiminin, tarih şuuru içindeki gelişmesinin adım adım nasıl olgunlaştırıldığını, sosyal ve kültürel alanlara yön verici siyasî ve idarî şartların nasıl hazırlandığını yakından görebilmekteyiz.

 Bu eser, yalnız geçmiş bir devrin hikâyesi olarak dünümüzü anlatmakla kalmamakta, yakın tarihimizden alınan ibret dolu tecrübelerle, milli varlığımızın bugününe de yarınına da ışık tutabilen yüksek bir değer taşımaktadır.

1 - BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞINDA ANADOLU’NUN DURUMU VE KURTULUŞ ÇARELERİ

 

Samsun’a çıktığım gün genel durum ve görünüş

Bunlara karşı düşünülen kurtuluş çareleri

Milli kuruluşlar, siyasi amaç ve hedefleri

Memleket içinde ve İstanbul’da milli varlığa düşman kuruluşlar

İngiliz Muhripleri Cemiyeti

Amerikan mandası isteyenler

Ordumuzun durumu

Müfettişlik görevimin geniş yetkileri

Genel durumun dar bir çerçeve içinden görünüşü

Düşünülen kurtuluş çareleri

Benim kararım

Ya istiklal ya ölüm

Uygulamaları safhalara ayırmak ve basamak basamak ilerleyerek hedefe varmak

Milli sır

Ordu ile temas

Yunan ordusunun Manisa ve Aydın çevresini işgali

 

2 - MİLLİ TEŞKİLATLARIN KURULMASI VE KONGRELER

 

Milli teşkilatın kurulması ve milletin uyandırılması

Mitingler, milli gösteriler

Milli gösterilerin yankıları

İstanbul’a geri çağrılışım

Sivas’ta genel bir milli kongre toplama kararı

Adını saklayan bir tanıdığın Amasya’ya gelmesi

Rauf ve Refet beylerin kararsızlığı

İstanbul’da bazı kimselere gönderdiğim mektup

Ali Kemal Bey’in genelgesi

Ali Kemal Bey ve Padişah

Ali Galip Bey Sivas’ta

Sivas’a hareket

Erzurum’a hareket

Milli gaye ile ortaya atılma kararı

Erzurum kongresi hazırlıkları

Resmi sıfat ve yetkilerimi bırakarak vicdani göreve devam etme kararı

Mersinli Cemal Paşa’nın İstanbul’a gitmesi

Komutayı elden bırakmama emri

Refet Bey’in 3′üncü Kolordu Komutanlığını bırakması

Hamit Bey’in İstanbul Hükümeti’nce görevden alınması

Refet Bey’le haberleşmeler

Erzurumluların yardımları

Erzurum Kongresi

Erzurum Kongresi’nin bildirisi ve kararları

Erzurum Kongresi’nde görülen kararsızlıklar

Karakol Cemiyeti

Avrupa’dan birşey başarmadan dönen Ferit Paşa’ya çektiğim şifre

Sivas Kongresi hazırlıkları

Sivas Valisi’nin endişeleri

Erzurum’dan ayrılma gereği

Sivas yolunda

Sivas Kongresi açılıyor

Sivas Kongresi’nin uğraştığı işler

Amerikan mandası için propogandalar

Manda meselesinin kongrede görüşülmesi

Erzurum Kongresi hiçbir şekilde manda kabulü hakkında karar vermiş değildir

Sivas Kongresi’ni baltalama teşebbüsleri

Ali Galip olayı

Hainlerle işbirliği yapan Ferit Paşa Kabinesi’ne hücum

 

3 - İSTANBUL HÜKÜMETİ İLE İLİŞKİLER

 

İstanbul’daki hükümetle ilişkiyi kesme kararı

Milletvekillerinin seçimi ile meşgul olunmaya başlanması

Memleketi başvurulacak bir yerden yoksun bırakmamak için

Yapılan itiraz ve eleştiriler

Kazım Karabekir Paşa’nın tavsiyeleri

Padişah’ın bildirisi

Halit Bey’in Trabzon ve çevresinde milli teşkilat kurmak için görevlendirilmesi

Kastamonu Valisi’nin İstanbul Hükümeti’nce değiştirilmesi ve bundan çıkan olay

Kastomonu da İstanbul’a karşı hareket ediyor

Ali Fuat Paşa Batı Anadolu Kuva-yı Milliye Komutanı

Konya Valisi Cemal Bey İstanbul’a kaçıyor ve Konya halkı da İstanbul’u tanımıyor

Refet Bey’in Yerinde Olmayan Bazı Teklifleri

General Harbrd hey’eti ve General’e verdiğim cevap

Abdulkerim Paşa’nın aracılıkları

Ferit Paşa Kabinesi çekilmelidir

Trabzon’dan gelen teklif

İlk Bozkır olayı ve İzmit Mutasarrıfının karşı koyması

Ferit Paşa’nın istifası

Ali Rıza Paşa Kabinesi

Ali Rıza Paşa Kabinesinde sezilen kararsızlık

Ali Rıza Kabinesi Milli Teşkilat ve Gayeleri soruyor

Yunus Nadi Bey’e arabuluculuk yaptırılıyor

Cemal Paşa, kabine adına milli iradeye aykırı hareketlerden kaçınılacağına söz veriyor

Kazım Karabekir Paşa’nın, benim hükümetin işlerine karışmam konusundaki düşüncesi

Kazım Karabekir Paşa’nın kendisi de hükümet işlerine karışmak istiyor

Padişah köleliği ile elde edilen iktidar makamı, iktidarsızlık örneğidir

Damat Şerif Paşa milleti zehirliyor

Tek kusurumuz

Ahmet İzzet Paşa’nın Öğütleri

Ali Rıza Paşa Cumhuriyet kurulacağını keşfediyor

Salih Paşa Hey’eti Temsiliye ile görüşmek için geliyor

Askeri Nigehban Cemiyeti

İşgali suçlamayan bir siyaset

Süngülerini milletin kalbine saplayan yabancıları misafir sayan bir Harbiye Nazırı

Milli teşkilat genişliyor ve güçleniyor

Meclisi Meb’usan’ın toplanacağı yer

Amasya Mülakatı

Sivas’ta bana karşı yapılan bir teşebbüs:Şeyh Recep olayı

Adapazarı dolaylarında kışkırtmalar

İstanbul’da Kuva-yı Milliye’ye karşı kışkırtmalar

Ali Rıza Paşa kabinesini tutma kararı

Barış Anlaşması’na kadar İstanbul’a ayak basmamamız ve millet vekili olmamamız tavsiyesi

Komutanların görüşlerini almak

Dört aykırı görüş ve aldığımız karar

Milletvekillerine verilen direktif

Ekim 1919′da önemli iç olaylar

Ali Rıza Paşa kabinesi görüşünde direniyor

Dahiliye Nazırı’nın memleket içine gönderdiği öğütçüler

Refet Paşa Salihli ve Aydın cephelerine komutan olarak gönderiliyor

Refet Paşa Demirci Efe’nin emrine giriyor

Dahiliye Nazırı’nın şüphe uyandıran davranışları

Ali Rıza Paşa Kabinesi Milli Teşkilat’ı düşman teşkilatla, bizi de Ali Kemal ve Sait Molla ile bir tutuyor

Dahiliye Nazırı Damat Ferit Paşa sürekli olarak milli birliği bozmakla, temsilcimiz olan Harbiye Nazırı Cemal Paşa da hükümetin yaptıklarını savunmakla meşgul

Sait Molla nasıl çalışıyordu

Mister Frew’a yazdığım mektup

Ali Rıza Paşa Kabinesi düşman iftira ve safsatalarına gerçekler diye inanıyor

Çürüksulu Mahmut Paşa’nın demeci

 

4- MİLLİ TEŞKİLATIN YENİDEN DÜZENLENMESİ

 

Milli teşkilatın yeniden düzenlenmesi

Yahya Kaptan konusu

Vicdani görevlerimden biri

1919 sonbaharında karşılaştığımız diğer bazı olaylar

Ankara’ya geliş

Kazım Karabekir Paşa, Hey’et-i Temsiliye’nin Ankara’ya gitmesine taraftar değildi

Genel durumu yönetmek sorumluluğunu üzerine alanlar, en önemli hedefe ve en yakın tehlikeye elden geldiği kadar yakın bulunmadılar

Yeni milletvekilleri ile Ankara’da görüşme teşebbüsü

Bayburt’ta bir yalancı peygamber

Harbiye Nazırı Cemal Paşa genç komutanları başından uzaklaştırmak istiyor

Harbiye Nazırı Cemal Paşa, dediklerim yapılmazsa görevden çekilirim ve Millet Meclisi’nin açılması gerçekleşemeyecek bir hayal olur diyor

İtilaf Devletleri Fevkalade temsilcilerinin Ali Rıza Paşa Kabinesi’ne verdikleri ortak nota

İtilaf Devletleri’nin Karadeniz Başkomutanı, Osmanlı Devleti’nin Harbiye Nazırı’na doğrudan doğruya talimat ve emir vermektedir

İnsaf ve merhamet dilenmekle millet işleri, devlet işleri görülemez

Ankara halkı ile yakından tanışmak için verdiğim konferans

Ankara’ya gelen milletvekilleriyle yaptığım temaslar

Türk milletinin en belirgin istek ve inancı: Kurtuluş

 

5 - MİSAK-I MİLLİ Ve GELiSMELER

 

Misak-ı Milli hazırlanıyor

Milli ülkü ve milli teşkilatın kısa bir zamanda sağladığı şeref ve varlığı küçümseyenler

Ankara’da toplanma düşüncesi

Harbiye Nazırı Cemal Paşa’nın işten uzaklaştırılması teklifi karşısında Ali Rıza Paşa Kabinesi

Anadolu’da bulunan yabancı subayların tutklanması kararı

Meclis-i Meb’usan Başkanı seçilmem sakıncalı görülüyor

Hükümeti mutlaka düşürmek ve kesin mücadele durumuna geçmek gereği

Ali Rıza Paşa ve kabinesinin iç yüzü

Aldatıcı söz vermeler, ağır iftiralar

Milli bir kabine kurulmasının imkansızlığı

Kuva-yı Milliye’nin mücadeleye devamı konusunda kamuoyunun yoklanması

Olayların akışına ayak uyduramazdık

Akbaş Cephaneliği ve Köprülü Hamdi Bey

Anzavur’un milli cephelerimizi arkadan vurma teşebbüsü

Ali Rıza Paşa Kabinesi’nin istifası

Padişah işin gidiş ve durumuna göre birisini sadrazamlığa seçeceğim diyor

Beni hükümet işlerine karıştırmaktan menetmek isteyenler benden etkili tedbirler bekliyor

Salih Paşa sadrazam oluyor

Trakya’da Cafer Tayyar Bey’in tutuğu yanlış yol

Karakol Cemiyeti İstanbul’da teşkilatını genişletmeye çalışıyor

İstanbul’daki Kuva-yı Milliye Başkanları’nın tutuklanması hakkında Londra’dan gelen emir

İstanbul’un işgali

Manastır’lı Hamdi Efendi

İtilaf Kuvvetlerinin telgrafla memlekete yapmak istedikleri resmi tebliğ

Yabancı devletlere yaptığım protesto

Millete yayınladığım bildiri

Olağanüstü yetkiler taşıyan bir meclisin Ankara’da toplanma kararı

Celalettin Arif Bey’le görüş ayrılığı

Celalettin Arif Bey Meclis-i Meb’usan Başkanlığı’nı bırakmıyor

Seçimler sırasında bazı yerlerdeki büyük hükümet memurlarının çıkardığı güçlükler

Samsun’daki subaylar arasında sözde Padişah tarftarlığı varmış

 

6 - TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TOPLANIYOR

 

Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanıyor

Türk milletinin takip etmesi gereken siyasi ilke: Milli Siyaset

Hükümetin kurulması

Milli hakimiyet temeline dayanan halk hükumeti: Cumhuriyet

Türkiye Büyük Millet Meclisi, Başkanlığı’na beni seçti

Bakanlar Kurulu’nun kurulması

Hıyanet-i Vataniye Kanunu ve İstiklal Mahkemeleri kurulması

 

7 - İÇ İSYANLAR VE DOĞU CEPHESİNDEKİ GELİŞMELER

 

İç isyanlar

Anzavur ve Düzce isyanları

Hilafet Ordusu

Yenihan, Yozgat ve Boğazlıyan isyanları

Güney sınırımızda geçen olaylar

Konya isyanı

Savaş cephelerinin durumu

İstanbul Ankara ile temas arıyor ve bu teması Nurettin Paşa sağlamaya çalışıyor

Nurettin Paşa Ankara’da

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin dışişleri konusunda verdiği ilk karar: Moskova’ya bir heyet gönderilmesi

Yunanlıların ilk genel taarruzu

Yunan taarruzu karşısında milli cephelerin bozulması üzerine Meclis’te şiddetli hücüm ve eleştiriler

Ciddi bir askerî teşkilat kurabilmek ve bunda başarı sağlayabilmek için zaman şarttır

Yeşilordu

Çerkez Ethem ve kardeşlerinin ilk defa dikkati çekmeye başlayan bazı tavır ve davranışları

Celalettin, Arif, Hüseyin Avni Beylerin Erzurum’a gidişi ve orada ortaya attıkları meseleler

Celalettin Arif Bey’in geniş yetkiyle Doğu illeri valiliğine atanması isteniyor

Celalettin Arif Bey kendi kendine Erzurum Vali Vekili oluyor

Doğu Cephesinde Ermenistan’a taarruz kararı verdiğimiz sırada Celalettin Arif Bey’in ültimatomu

Celalettin Arif Bey’in ültimatomu

Kahraman Erzurum halkının bana açtığı dost kucağını kötüye kullanabileceğine asla ihtimal veremedim

Doğu cephemizde Ermenilerle savaş başlıyor

Ordularımızın üstsubay ve subayları hakkında bilinen bir gerçek

Milli hükümetimizin yaptığı ilk antlaşma: Gümrü Antlaşması

Trakya’daki durum

Trakya’daki Kolordumuzun askerliğin gereklerini ve vatanseverlik namusunu yerine getirememesinin tek sorumlusu Cafer Tayyar Paşa’dır

İkinci Konya isyanı

“Ordudan fayda yoktur” sözleri ve Batı Cephesi Komutanı’nın taarruz teklifi

 

8 - DÜZENLİ ORDUYA GEÇME KARARI

 

Gediz taarruzu

Çerkez Ethem ve kardeşlerinin çıkardığı dedikodular

Meclis’te görülen aykırı eğilimler ve Nazım Bey’in İçişleri Bakanlığı’na seçilmesi karşısında benimsediğim tutum

Milletvekillerini seçerken çok dikkatli ve titiz olmalıdır

Ali Fuat Paşa’nın Moskova Büyükelçiliği’ne atanması ve cephenin ikiye ayrılması kararı

Sür’atle düzenli ordu ve büyük süvari birlikleri kurma ve düzensiz teşkilat fikir ve siyasetini yıkma kararı

 

9 - İSTANBUL HÜKÜMETİNİN ANKARA İLE TEMAS ARAYIŞLARI

 

Görünüşte bizim için yumuşak sanılan bir politika ile, bizi içten yıkma teşebbüsü

İstanbul’da iktidar mevkiine getirilen Tevfik Paşa Kabinesi Ankara ile temas arıyor

Bilecik Görüşmesi kararlaştırılıyor

Ethem ve Tevfik kardeşlerin muhalefete geçmesi

Tevfik Cephe Komutanı’nı tanımıyor

Ethem ve Tevfik kardeşlerle kendileri gibi düşünen bazı arkadaşlarının milli hükümete isyanı

Bilecik Görüşmesi

İzzet ve Salih Paşalar Ankara’da

 

10 - BATI CEPHESİNDEKİ GELİŞMELER VE BİRİNCİ İNÖNÜ ZAFERİ

 

Ethem ve kardeşleri zaman kazanmak için bizi yanıltmaya çalışıyorlardı

Çerkez Ethem hükümetin kanunlarını tanımıyor

Demirci Efe de harekete geçiyor

Reşit orduyu yanıltmaya çalışıyor

Çerkez Ethem’e bir nasihat heyeti gönderiliyor

Asi Ethem ve kardeşlerine karşı fiili harekata geçilmesini emrettim

Ethem ve kardeşleri kuvvetleriyle birlikte düşman saflarında müstehak oldukları yeri aldılar

Birinci İnönü Zaferi

Düşmanla işbirliği yapan Manisa Milletvekili Reşit Bey’in milletvekilliğinin kaldırılması kararı

Ethem ve Kardeşleri canlarını Refet Paşa’ya borçludur

İzzet ve Salih Paşalar Ankara’dan memnun görünmüyorlar, ille payitahta gitmek istiyorlardı

Sadrazam Tevfik Paşa benimle temas kuruyor

Tevfik Paşa’ya verdiğim resmi ve özel cevaplar

Tevfik Paşa ve arkadaşları Anadolu’yu İstanbul Hükümeti’ne bağlamaya çalışıyorlar

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun temel maddelerini Tevfik Paşa’ya bildirdim

İlk Teşkilat-ı Esasiye Kanunumuzun tarihçesi

Hilafet ve Saltanat konuları üzerine Türkiye Büyük Meclisi’nde yaptığım açıklamalar

 

11 - LONDRA KONFERANSI VE İKİNCİ İNÖNÜ ZAFERİ

 

Londra Konferansı’na katılacak olan delegeler doğrudan doğruya milli iradeyi temsil eden Büyük Millet Meclisi’nce seçilmelidir

Tevfik Paşa yeminle bağlı olduğu Kanun-ı Esasi’ye sadakatten ayrılamıyor

Osmanlı devlet adamlarının belirgin özellikleri

Tevfik Paşa’nın teklifleri karşısında Büyük Millet Meclisi’nin kararı

Londra Konferansı’na katılmamız

Delegeler daha yolda iken başlayan Yunan taarruzu

İkinci İnönü Zaferi ve İsmet Paşa’nın Metristepe’de gördüğü durum

Güney Cephesi’ndeki harekat

Yunan ordusunun genel taarruz planında pek göze çarpan bir yanılma

Refet Paşa kendisi yenildiği halde düşmanı yenilmiş sayıyordu

Refet Paşa Türk ordusuna Başkomutan olmak istiyordu

Londra Konferansı’ndan dönen Dışişleri Bakanı Bekir Sami Bey’in imzaladığı sözleşmeler

Bekir Sami ne olursa olsun barış yapmak istiyordu

Mecliste belirmeye başlayan siyasi gruplar

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu’nun kurulması

Hoca Raif Efendi “Muhafaza-i Mukaddesat Cemiyeti” kuruyor

Kazım Karabekir Paşa, devlet şeklinde tarihi değişiklikler yapılacağı zaman askerî ve sivil devlet adamlarının gereği gibi görüşleri alınmalıdır

İzzet ve Salih Paşa’ların İstanbul’da siyasal görev almayacaklarına söz vermelerine üzerine, İstanbul’a dönmelerine izin verildi İzzet ve Salih Paşalar sözlerinde durmadılar

Ahmet İzzet Paşa Türk Milletine hizmet etmeyi Vahdettin’in hizmetinde olmaya tercih edemedi

Aziz milletime tavsiyem

 

 

12 - SAKARYA MEYDAN MUHAREBESİ VE MÜTEAKİP GELİŞMELER

 

Sakarya Meydan Muhaberesi

Ordunun başına geçmemi isteyenler

Başkomutanlığı kabul ediyorum

Başkomutanlığıma yapılan itirazlar

Başkomutanlığı fiili olarak üzerime aldım

Milli vergiler emri

Cephe karargâhına hareket

Savunma hattı yoktur, savunma sathı vardır

Bütün Türk Milletini cephede bulunan ordu kadar, duygu, düşünce ve hareket bakımından savaşla ilgilendirmeliyim

Büyük Millet Meclisi’nce bana “Mareşal” rütbesiyle “Gazi” ünvanının verilmesi

Fransız hükümeti ile yapılan görüşmeler ve Ankara Anlaşması

Pontus meselesi

Anadolu ortasında yeniden çıkan birtakım iç isyanlar

Merkez Ordusu’nun kurulması ve Nurettin Paşa’nın Komutanlığa getirilmesi

Malta’dan yeni dönen Bayındırlık Bakanı Rauf Bey’le Kara VAsıf Bey güdülen askerî siyaseti öğrenmek istiyorlardı

Benim şahsen Ankara’dan uzaklaşmam isteniyordu

İkinci Grup kuruluyor

Ordu saflarına kadar yayılan bozgunculuk telkinleri

Ordumuzun kararı taarruzdur

Yeterince hazırlanmış olması gereken üç vasıta, iç ve dış cephelerimiz

Doğu Cephesi Komutanı’nın bir görüşü

Çeşitli devletlerle yapılan resmi ve özel temaslar

Dünya önünde vereceğimiz imtihana hazırlanırken

22 Mart 1922 tarihli ateşkes anlaşması teklifi

Ateşkes anlaşması teklifine cevap vermeye hazırlanırken alınan barış teklifi

Başkomutanlık Kanunu’nun tarihçesi

Memleketin yüksek çıkarları uğruna Başkomutanlık görevime devam kararı verdim

Ordunun kıpırdanamayacağını iddia eden bir gafili alkışlayanlar

Ordunun maddi ve manevi gücü, milli gayeyi tam bir güvenle gerçekleştirecek düzeye yükselmişti

Muhalif grubun Meclis’teki faaliyeti

Rauf Bey Bakanlar Kurulu Başkanı oldu

 

13 - BÜYÜK TAARRUZ VE BAŞKOMUTANLIK SAVAŞI VE MUDANYA KONFERANSI

 

Taarruz kararı

1′inci Ordu Komutanı Ali İhsan Paşa’nın yarattığı durum

Taarruz planımızın ana çizgileri

Taarruza hazırlık emri

26 Ağustos 1922 taarruz emri

Başkomutan savaşı

Ateşkes teklifi

Ordularımız İzmir rıhtımında ilk verdiğim hedefe, Akdeniz’e ulaştılar

İtilaf Devletlerinin 23 Eylül 1922 tarihli ateşkes teklifi

Mudanya Konferansı

 

14 - LOZAN BARIŞ KONFERANSI VE SALTANATIN KALDIRILMASINA İLİŞKİN GELİŞMELER , HİLAFET MESELESİ

 

Barış Konferansı’na göndereceğimiz delegeler

İsmet Paşa’nın Dışişleri Bakanlığı’na ve Delegeler Hey’eti Başkanlığına seçilmesi

Lozan (Lausanne) Barış Konferansı’na davet

Saltanatın kaldırılması

Rauf Bey’in Saltanat ve Hilafet konusundaki düşüncesi

Meclis’te Saltanatın kaldırılması görüşülürken Rauf Bey’e verdiğim rol

Lozan Barış Konferansı’na Tevfik Paşa ve arkadaşları da katılmak istiyordu

Çıkarlarını kirli bir tahtın çürümüş, çökmüş ayaklarına sarılmakta bulanlar

Osmanlı Saltanatı’nın kaldırılması kararının verildiği gün, Teşkilat-ı Esasiye, Şer’iye ve Adliye komisyonlarının ortak toplantısı

Karma Komisyon’a anlattığım gerçek

Osmanlı Saltanatı’nın yıkılış ve göçüş merasiminin son safhası

Hain Vahdettin bir İngiliz harp gemisiyle İstanbul’dan kaçıyor

Asil bir milleti utanılıcak bir duruma düşüren sefil

Abdülmecit Efendi’nin Büyük Millet Meclisi’nce Halife seçilmesi

Abdülmecit Efendi, babasının adı dolayısıyla da olsa “Han” ünvanından vazgeçemiyor

Halife olacak zatın sıfat ve yetkisi ne olacaktı

Türk halkı kayıtsız ve şartsız hakimiyetine sahiptir

Lozan Barış Konferansı

Osmanlı Devleti’nin dünya gözünde hiçbir değeri kalmamıştı

Halkın içinde bulunduğu psikolojiyi, düşünce eğilimlerini bir daha incelemek için halkla yakından temasa geçmek

Milli Hakimiyet ile Hilafet makamının durumları ve ilişkileri

Halife olan zatı ümitlendirecek bağlılık gösterileri

Din oyunu aktörleri Halife’yi bütün İslam dünyasına hükümdar yapmak istiyorlardı

Hilafet konusunda halkın şüphe ve endişesini gidermek için yaptığım açıklamalar

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda düğüm noktaları

 

15 - HALK PARTİSİNİN KURULUŞ ÇALIŞMALARI , LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI VE MÜTEAKİP GELİŞMELER

 

Halk Partisi’ni kurma teşebbüsü

Dokuz ilke ve partimizin ilk programı

Lozan Konferansı görüşmeleri kesildi

Meclis’teki muhaliflerin çeşitli saldırı hareketleri

“Beni vatandaşlık hakkından mahrum etmek” teklifi üzerine Mecliste yaptığım konuşma

Teklif edilen maddedeki şartlar neden bende yoktu

Milletin bana karşı gösterdiği sevgi ve güvenin samimi ifadeleri

Yeniden seçim yapılması kararı

Lozan Konferansı’nın ikinci safhası ve yeni seçimlerde milletin gösterdiği uyanıklık

Nurettin Paşa’nın bağımsız milletvekili olma teşebbüsü ve yayınladığı hal tercümesi

Nurettin Paşa’nın ve babası Mareşal İbrahim Paşa’nın Meşrutiyet inkılabında nasıl ve ne dereceye kadar rol oynadıkları konusundaki hatıralarım

Irak seferinde Nurettin Paşa

Büyük Taarruz’da Nurettin Paşa savaş meydanını dürbünle seyretmeyi tercih ediyordu

Hal tercümesi broşürüne göre Nurettin Paşa’nın İstanbul’da ve anadolu’da gördüğü önemli işler nelerdi

Nurettin Paşa, zaferden pay almaya en az hakkı olanlardan biridir

Nurettin Paşa’yi ve ordusunu bizzat takip etmek ve yönetmek zorunda kaldım

Millet ve tarih ünvan vermekte o kadar cömert değildir

Lozan Barış Antlaşması

Mondros Ateşkes Anlaşmasından sonra Türkiye’ye yapılan dört barış teklifi arasında bir karşılaştırma

Türk Delegeler Hey’eti Başkanı İsmet Paşa ile Hükümet Başkanı Rauf Bey arasında çıkan anlaşmazlık

İsmet Paşa’da, Hükümet BAşkanı Rauf Bey’e karşı güvensizlik duygusu başlamıştı

Yunanlılardan istenen savaş tazminatından dolayı İsmet Paşa ile Hükümet arasında çıkan görüş ayrılığı ve gerginlik

Ben, İsmet Paşa’nın görüşünü benimsedim

Meseleyi çözüme bağlamak için bir tarafa hak vererek öbür tarafı susturma yolunu tutmadım

Kuponlar ve imtiyazlarla ilgili yazışmalar iki tarafı yeniden sinirlendirdi

Rauf Bey’in aradaki görüş ayrılığını, kendisi ile İsmet Paşa arasında başlı başına bir mesele sayması doğru değildir

Rauf Bey, görüşmeleri bitirip barışı hazırlayan İsmet Paşa’nın sonuçla ilgili olarak Hükümet’in görüşünü soran telgrafına cevap vermemişti

İsmet Paşa’ya barış antlaşması imzalamasını bildirdim

İsmet Paşa’nın çektiği ızdırap

Lozan Barış ANtlaşmasını hazırlayan ve imzalayanlara teşekkür ve kendilerini kutlama

Rauf Bey kutlamak istemiyor

Rauf Bey’in yazdığı ve yazdırdığı telgraf

Rauf Bey, Lozan Antlaşması’nı yapan İsmet Paşa’yı kutlama vesilesiyle Mondros Ateşkes Anlaşması’nı yapan kendisini savunmaya çalışıyor

Rauf Bey zaferler kazanmış ordunun başında Lozan’a giden zata zaferden zafere yürüyen ordunun hikayesini anlatıyor

Rauf Bey, İsmet Paşa ile karşı karşıya gelemem, onun karşılamasında bulunamam diyor

Rauf Bey, Devlet Başkanlığı makamının güçlendirilmesini teklif ederken ne düşünüyordu

Memlekete ve millete kimler hizmet ederse havari onlardır

Rauf Bey’in Hükümet Başkanlığı’ndan, Ali Fuat Paşa’nın Büyük Millet Meclisi İkinci Başkanlığı’ndan çekilmeleri

Yeni Türkiye Devleti’nin başkenti: Ankara

Meclis’te Fethi Bey’in başkanlığındaki Hükümet’e ve Fethi Bey’in şahsına karşı sataşmalar ve tenkitler başladı

Uygulanması için sırasını beklediğim bir düşüncenin uygulanma zamanı gelmişti

Fethi Bey’in Başkanlığındaki hükümet istifa ediyor

Hükümet listeleri ve Hükümet Başkanlığı’na seçileceği tahmin edilen kimseler

Milli hakimiyetimizi herşeye ve herkese karşı koruyalım diyen zat

Parti Yönetim Kurulu da kesin bir hükümet listesi hazırlayamadı

 

16 - CUMHURİYETİN İLANI

 

Cumhuriyet’in ilanı kararını nerede ve kimlere söyledim

Cumhuriyet’in ilanı ile ilgili kanun tasarısını İsmet Paşa’yla birlikte hazırladık

29 Ekim 1923 günü Halk Partisi’nde yapılan görüşmeler

Ben Genel Başkan olarak meselenin çözümüne memur edildim

28/29 Ekim gecesi hazırladığım kanun müsveddesini teklif ettim

Hükümetimizin şekli mutlaka Cumhuriyet olacaktır

Teklifim Parti Grubu’nda ve hemen arkasında Meclis’te görüşüldü ve “Yaşasın Cumhuriyet” sesleri arasında kabul edildi

Türkiye Cumhurbaşkanlığı’na Türkiye Büyük Millet Meclisi oybirliği ile beni seçti

Cumhuriyet’in ilanı üzerine milletin duyduğu genel ve samimi sevince katılmaktan çekinenler

Rauf Bey’in Cumhuriyet’in ilanı dolayısıyla iki İstanbul gazetesine verdiği demeç

İstanbul halkının temsilcileri Cumhuriyet’in ilanını nasıl karşılamışlardı

Cumhuriyet’in ilanıyla boşa çıkan ümitler

Cumhuriyet’in ilanı üzerine Halife’ye yaptırılmak istenen rol ve Halife lehine yapılan yayınlar

Rauf Bey’in Anakara’ya gelerek birtakım propagandalarla, arkadaşları ve Parti’yi bize karşı kışkırtmaya koyulması

Rauf Bey’in sahneye koymak istediği oyunu farkedenler tarafından bir parti toplantısında kendisinin imtihana çekilmesi

Kazım Paşa’ya “Cumhuriyet’in ilanına engel olabilirsen memlekete büyük hizmet etmiş olursun” diyen Rauf Bey asla cumhuriyetçi olamaz

Saltanat devrinden Cumhuriyet devrine geçiş dönemi ve bu dönemde iki ayrı görüşün çarpışması

İsmet Paşa’nın Meclis’te Rauf Bey’e verdiği cevaplar

 

17 - HİLAFETİN KALDIRILMASI

 

Hilafeti kaldırmanın zamanı da gelmişti

Hilafet’in, Şer’iye ve Efkav Vekaleti’nin kaldırılması ve öğretimin birleştirilmesi kararı

Hilafet makamının korunmasında dini ve siyasi mefaat ve zaruret bulunduğunu zannedenlere verdiğim cevap

 

18 - CUMHURİYETE KARŞI İÇ MUHALEFET , PAŞALAR MÜCADELESİ VE TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI OLAYI

 

Başarısızlığa uğratılan büyük bir komplo

Komploya karşı aldığımız tedbirler

Komplo düzenleyenlerin Meclis’e ve kamuoyuna karşı ordu ile yapmak istedikleri blöf ortaya çıktı

Kazım Karabekir Paşa’yı bir an önce Meclis’e sokmakta acele edenler yaptığımız işlemi bozmaya çalışıyorlardı

Hükümet açıktan açığa ve karşı karşıya çarpışmayı kabul etti

Cumhuriyet sözünü söylemeye Rauf Bey’in dili varmıyordu

Meclis’te yapılan görüşmelerin muhalif basındaki yankıları

Meclis’teki gensoru görüşmelerinin son günü

Rıza Nur Bey’in Arnavutları Türklüğe karşı ayaklandırmaya çalışanlardan biri olduğu anlaşıldı

Büyük Millet Meclisi’nin İsmet Paşa Kabinesi’ne güven oyu vermesi muhalif kalem sahiplerine daha neler yazdırdı

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve en hain kafaların eseri olan programı

Cumhuriyet düşmanlarının son alçakca teşebbüsleri

Memlekette huzur ve güvenliği sağlamak için uygulanan olağanüstü tedbirlerin iyi sonuçları

Türk Gençliğine Bıraktığım Emanet

 

Rapor