8 Mayıs 2021 Cumartesi

Adana’nın Simgesi: Taşköprü


Adana’nın Simgesi: Taşköprü

Taşköprü (Adana)


Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gezintiye atlaAramaya atla
Taşköprü
Taşköprü'nün Panoramik Fotoğrafı.jpg
Koordinatlar36.986111 ° K 35.335278 ° DKoordinatlar : 36.986111 ° N 35.335278 ° E
HaçlarSeyhan Nehri
YerelAdana , Kilikya bölgesi , Türkiye
Resmi adTaşköprü
Özellikler
Tasarım (değiştir | kaynağı değiştir)kemer köprüsü
MalzemeTufa, mermer, devşirme
Toplam uzunluk310 m
Genişlik11,4 milyon
No yayılmaaslen 21 kemer
Tarih
İnşaat sonuMS 120–135?
İstatistik
Günlük trafikyayalar (önceden de araçlar, 2007'ye kadar)
yer
Wikimedia | © OpenStreetMap

Taşköprü ( İtalyanca : Pietra'da Ponte , İngilizce: Taş köprü ), tarihsel olarak Ponte Sarus olarak bilinen , Adana'da Seyhan Nehri boyunca uzanan ve muhtemelen MS 2. yüzyılın ilk yarısında inşa edilmiş bir Roma köprüsüdür . Köprü antik ticaret yollarının önemli bir bağlantı olduğunu Akdeniz'e kadar Anadolu'nun ve Pers . 2007'de kapanana kadar dünyanın motorlu araçlara açık en eski köprülerinden biriydi. 2007 yılından bu yana sadece yaya trafiğini taşımaktadır ve şu anda sosyal ve kültürel etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır.

Tarihi boyunca köprü için kullanılan isimler arasında Saros Köprüsü, Jüstinyen Köprüsü, al-Walid Köprüsü ve Taşköprü (Türkçe "Taş Köprü") bulunmaktadır. [1]

Tarih [ düzenle ]

Taşköprü pek çok medeniyete ait ekleme ve restorasyonların izlerini taşır. Hitit kralı I. Hattuşili bir askeri kampanyaya Adana yolda bir köprü kurmuş bildirilmektedir Suriye (o Sarus olarak da bilinir) Seyhan Nehri Adana'nın ilk köprü olup olmadığı net olmamakla birlikte,. [1]

Edwin John Davis'in Life in Asiatic Turkey dergisinde 1879'da yayımlanan görünümünden Adana ve Kızıldağ dağları ile Taşköprü .

1852-1853'te Adana'yı ziyaret eden Victor Langlois , bugünkü köprüyü MS 117'den 138'e kadar hüküm süren ve MS 120'den 135'e kadar Anadolu'da dolaşan İmparator Hadrian'a atfediyor ve birçok yerde binaları devreye alıyor. Langlois, köprünün ziyaretinden yaklaşık yirmi yıl öncesine kadar Hadrian'ın adını taşıyan bir yazıt taşıdığını bildirdi. [2]

Bazı hesaplar, inşaatı, MS 384'te Roma'da bir köprü inşa eden Auxentius adlı bir Roma mimarına kadar izler. Bu atıf, bir süre Adana'nın Rum kilisesinin sunağı olarak kullanılan ve şimdi Adana Arkeoloji Müzesi'nin taş oymalar koleksiyonunda yer alan Yunanca bir kitaba dayanmaktadır . 12 satırlık yazıt 122 cm yüksekliğinde, 93 cm genişliğinde ve 12 cm kalınlığında bir levha üzerine yazılmıştır. Bununla birlikte, tam bir okuma, bu yazıtın köprünün inşasına değil, su çarklarını besleyen bir su kemerine bağladığı görülmektedir. [3]

Tarihçi Procopius of Caesarea , 527-565'i yöneten I. Justinianus'un , 527-565'i yöneten I. Justinianus'un , MS 557'de yazdığı , Jüstinyen Binaları'nda , köprünün yeniden inşasını emrettiğini kaydeder :

Şans eseri suyun altına düşme ihtimali olan ve dolayısıyla güçlü akıntısı tarafından sürekli olarak tahrip edilen bu duvar örgüsünün [iskelelerin] kısmı, hesaplanamayacak bir zaman diliminde büyük ölçüde tahrip olmuştur. Böylece köprünün tamamı uzun bir süre sonra nehre düşmesi muhtemel görünüyordu. Köprüyü geçen her adamın, sadece geçiş anında bile sağlam kalabileceği duası her zaman olmuştu. Ancak İmparator Justinianus nehir için başka bir kanal kazdı ve onu geçici olarak rotasını değiştirmeye zorladı; ve sonra az önce bahsettiğim duvar işçiliğini sudan arındırarak ve hasarlı kısımları kaldırarak, hiç vakit kaybetmeden yeniden inşa etti ve nehri "yatak" dedikleri eski yoluna döndürdü. Böylece daha sonra bunlar yapıldı. [4]

Köprü, yüzyıllar boyunca birçok kez restore edildi. 742 bir restorasyon sonrasında sırasında Emevi döneminde, bu iktidar sonra Cisr el-Walid'i değiştirildi halife , Velid II . 840 yılında Halife Mu'tasim döneminde bir restorasyon daha yapıldı . Diğer kaynaklar halifeler Harun al-Rashid ve el-Memun yönetiminde yürütülen çalışmaları bildirdi . [1] 17. yüzyıla kadar başka bir restorasyonun yazılı kaydı yoktur. [1]

Arka planda Taşköprü yazan Ajemi kafe, yine Edwin John Davis.

Köprü, Osmanlı döneminde birkaç kez onarıldı . En eski kaydedilen Osmanlı onarım döneminde yaşadı Ahmet III 1713 yılında [1] Adana kayıtlarında köprü varlığını sürdürürken eski parçalarını tamir komuta Osman Paşa, Ahmet III kapsamında Adana Valisi tarafından verilen bir fermanla Şeriat Mahkemesi. [1]

Adana Etnografya Müzesi, Osmanlı Sultanı I. Abdülmecid döneminde 1847'de yapılan restorasyon çalışmalarından sonra köprünün üzerine yerleştirilmiş bir kitabe (Envanter No. 505 ve 506) barındırmaktadır . Bu, köprünün uzun süre kötü durumda kaldıktan sonra yeniden inşa edilmesi gerektiğini belirtir. [1] Adana Arkeoloji Müzesi'nde (Envanter No. 2469) bir yazıtta kaydedildiği üzere Sultan II. Abdülhamid döneminde Vali Osman Paşa tarafından restorasyon çalışmaları yaptırılmıştır . II. Abdülhamid döneminden bir salname (resmi salnam), köprünün durumunu ve onarımları şöyle anlatmaktadır:

Bahsedilen Seyhan Nehri üzerinde 22 kemerli büyük, sağlam inşa edilmiş, düzenli bir köprü vardır. Bu köprü ender bir zarafet örneğidir ve zamanla kaldırımları ve bazı kemerleri aşınmış, bu nedenle insanların ve hayvanların düşmesini ve öldürülmesini önlemek için duvarları olan düzgün bir kaldırım inşa edilmiştir. Kemerler de özenle yenilenmiştir. [1]

Taşköprü'nün panoramik görünümü.

Ne zaman pamuk ekimi aşağıdaki genişletilmiş Mısır İbrahim Paşa üzerinde 'in kuralı Kilikya ortalarında 19. yüzyılda, göçmen işçiler haftalık için Taşköprü üzerinde toplamak istiyorum işgücü piyasasına bölgenin alanlarda gündelik emek için gözetmen tarafından kiralanmış olması bahar aylarında. Bu, köprüyü o kadar kalabalık hale getirdi ki, Adanalılar geçemedi. [5]

Mimari [ düzenle ]

İnşaat ve restorasyonun birçok döneminde çeşitli malzemeler kullanılmış olsa da, köprü genel olarak tüf , mermer ve devşirme malzemeden yapılmıştır . Köprünün özellikle doğu kesimi, orijinal yapının birçok izini taşıyor. Köprü, duvar dolgu tekniği kullanılarak inşa edilmiştir.

Taşköprü, 2009 baharında Sabancı Tiyatro Festivali'nin açılış törenine ev sahipliği yapıyor.

Köprünün mevcut uzunluğu 310 metredir (1.020 ft). [1] Osmanlı gezgini Evliya Çelebi , ziyareti sırasında 550 fit (170 m) bir uzunluk kaydetmiştir. [1] Köprünün 21 kemeri vardır: güverteyi nehir boyunca taşımak için 15 ana kemer ve daha büyük ayaklar içinde altı küçük rahatlatma kemeri . [1] Yaklaşımın her iki ucundaki kısımları nehir kıyılarını stabilize etmek için çalışma sırasında gömüldüğü için köprü kısaltıldı. [1] Yol parke taşlarıyla kaplıdır ve kaldırımlar dahil 11,4 metre (37 ft) genişliğindedir. [1] Köprünün heykelsi dekorasyonu, 11. kemerin kuzey tarafında bir aslan kabartması ve çeşitli yıldız ve hilal sanat eserlerini içerir.

Osmanlı'ya giden gezginlerin anlatılarında yayınlanan gravürler, karayolunun iki at arabasını yan yana yerleştiremeyecek kadar dar olduğunu gösteriyor. [1] Güvertenin başlangıçta 3 metreden (9.8 ft) daha geniş olmadığı ve 20. yüzyılın başlarında genişletildiği düşünülüyor. Genişletme çalışmalarının bir sonucu olarak, köprünün mansap tarafına yeni kemerler eklendi. [1] Bu eklemelerin ne zaman yapıldığı belirsizdir, ancak Devlet Karayolları Dairesi tarafından 1948'de yapılan kapsamlı bir restorasyonun kayıtları vardır. [1] Eklemelerden sonra yolun genişliği yaklaşık 8 metreye (26 ft) çıkarıldı. veya 8,5 metre (28 ft). [1]

Sabancı Tiyatro Festivali'nde Taşköprü üzerine bir resim sergisi

Pek çok türkülere konu olan arnavut kaldırımı Adana Valisi Süleyman Bahri Paşa (1899–1908) tarafından yaptırılmıştır . [1] Vali Mahmut Paşa tarafından köprünün ortasına dört sütun üzerinde desteklenen bir köşk inşa edildi, ancak daha sonra yıkıldı. [6] [1]

Kemerleri destekleyen ayaklar zamanla oldukça yıpranmıştır. [1] Birkaç ilginç mimari teknik gösterirler. Bossage teknik doğu iskeleler alt baş tarafında görünür. İskelelerin memba yüzlerinde kademeli kesik sular ve temeller görülmektedir. [1] Bu basamaklı ayaklar, Roma yapısının tipik bir özelliğidir. [1] Rahatlatıcı kemerlerden ikisi (batı ucundan beşinci ve yedinci kemerler) akış yukarı tarafları açık, ancak mansap tarafında doldurulmuş. [1] Kemerlerin boyutları, yapısının karmaşık geçmişi nedeniyle farklılık gösterir. [1] İskelelerin yukarı akış yüzlerinde artık üçgen biçimli kesme suları var. Bunların hepsi, bugün tek tip görünümlerini açıklayan Osmanlı restorasyonlarından biri sırasında yeniden inşa edildi. [1]

Bugün [ değiştir ]

2007 yılında köprü motorlu araçlara kapatıldı. O zamandan beri sosyal ve kültürel etkinlikler için bir site haline geldi. 1996 ve 2008'deki araştırmalar, köprünün sakinleri tarafından Adana ile en yaygın ilişkilendirilen yer olduğunu tespit etti. Araştırmacılar, bunun tarihinin yaygın bilgisinden ziyade bir dönüm noktası işlevi görmesinden kaynaklandığını varsayıyorlar. Köprünün "şehrin kimliğini ıslah etmek için bir başlangıç ​​noktası" olarak kullanılmasını öneriyorlar. [7]

Ayrıca bkz. [ Düzenle ]

Referanslar [ düzenle ]

  1. ^ Şuraya atla:a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x yAdanadan.biz & ND.
  2. ^ Langlois 1861 , s. 343–344.
  3. ^ Langlois 1861 , s. 347.
  4. ^ Procopius 1940 , s. 339.
  5. ^ Gratien 2014 .
  6. ^ Langlois 1861 , s. 344–345.
  7. ^ Saban Ökesli & Gürçınar 2012 , s. 46–47.

Kaynaklar [ düzenle ]

Dış bağlantılar [ düzenle ]

-

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)

vefk-örnekleri-111

  vefk-örnekleri-111 vefk-örnekleri-111 by Charion Charion